کجارو شیراز
نویسنده : رضا قربانی | زمان انتشار : 16 اسفند 1398 ساعت 12:50
شیراز یکی از شهرهای بزرگ ایران و مرکز استان فارس است. مساحت شیراز ۱۲۶۸ کیلومتر مربع است و در جنوب غربی ایران قرار دارد. ارتفاع آن از سطح دریا بین ۱۴۸۰ تا ۱۶۷۰ متر است. رودخانهی فصلی این شهر، خشک یا هفت پلیی نام دارد که پس از عبور از شهر، به دریاچهی مهارلو میریزد.
میانگین دما در تیرماه ۳۰ درجه و در دی ماه ۵ درجهی سانتیگراد است. میانگین دمای سالانه در شیراز ۱۸ درجهی سانتیگراد ثبت شده است.
شیراز از شمال با مرودشت و سپیدان، از جنوب با فیروزآباد و جهرم، از شرق با نیریز، استهبان و فسا و از سمت غرب با کازرون همسایه است. کوهها شیراز را از هر چهار طرف در میان گرفتهاند.
در سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت شیراز حدود ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر بوده است. بالای ۹۰ درصد مردم این شهر فارس هستند. شیراز شهر شعر و شکوفه، مرکز استان فارس و مهمترین قطب گردشگری داخل کشور بهشمار میرود.
این شهر در سه دوره پایتخت بوده است و قدمت آن به حدود ۲ هزار سال پیش از میلاد مسیح میرسد.
تیراسیس، سیراسیس، شیرازیس یا سیراجیس، نخستین نام شیراز بوده است. در سال ۱۹۷۰ هنگام کندن زمین، لوحهای گلی پیدا شد که مربوط به تمدن ایلام بود. روی این لوحها نام تراسیس آمده است.
آثاری از قرن دوم پیش از میلاد مسیح در جنوب شرقی شیراز پیدا شده است. از طرفی، سفالهای دورهی ساسانی و نگارههای سنگی نشان از وجود شهر شیراز دارند.
وجود قلعهای باستانی در نزدیک شیراز نشاندهندهی این است که در ایران قدیم در این منطقه مردمانی سکونت داشته و زندگی میکردند. بهنظر میرسد شیراز در دورهی ساسانی مرکزی احتمالا اداری بوده، بخشی از فیروزآباد به شمار میرفته و زیر سایهی پارسه و بعد شهر استخر قرار داشته است.
آرامگاه شاعران بزرگ فارسی، سعدی و حافظ را در دل خود دارد.
پس از حمله اعراب بهمدت دو قرن فرمانداران عرب بر فارس حکومت میکردند. طی این مدت اهمیت شهر استخر از بین رفت. در قرن ۴ و ۵ قمری، سلسلهی آل بویه شیراز را پایتخت خود خواند. آل بویه شیعه بودند، اما با همه ادیان مدارا میکردند شیراز از ویرانیهای مغول و قتل عام تیمور در امان ماند و در دوره زندیه قبل از پایتختی تهران پایتخت ایران بود.
پیشرفت بعدی شیراز، پس از جنگ دوم جهانی بود. طی این سالها شیراز همواره یکی از شهرهای مهم کشور بوده است.
اکنون روز ۱۵ اردیبهشت به نام روز شیراز نامگذاری شده است. شیراز مدتی نامزد دریافت لقب دومین شهر ادبی جهان از سوی یونسکو بود، که متاسفانه این عنوان به ملبورن در استرالیا رسید.
رسمهایی مانند نوروز، چهارشنبه سوری، شب یلدا و سیزده به در جایگاه خود را در شهر بهارنارنج دارند. حافظیه و سعدیه میعادگاهی برای دوستداران شعر بهشمار میروند. عروس کردن درخت نارنجی که بار کمی میدهد، و سکه انداختن در حوض ماهی سعدیه از جمله رسمهای شیرازیها است.مردم شیراز زبان فارسی را با لهجه شیرازی تکلم میکنند.
مسقطی و کلوچه شیرازی، بادام سوخته، یوخه، حلوای کاسهای، شکوفهی بهارنارنج، عرقیات گیاهی مانند بهارنارنج، بیدمشک، نسترن و گلاب میمند، دمنوش بهارنارنج، لیموی شیراز و آبغورهی شیراز معروف است.
خاتمکاری، سفال، معرق، زیرانداز نمدی، گلیم و جاجیم و سرامیک از صنایع دستی و سوغات شیراز هستند.
فالوده شیرازی، کلمپلوی شیرازی، سالاد شیرازی، دوپیازه آلو، شکرپلو، قورمه به، یخنی نخود، لوبیاپلو، ربپلو، شیرازیپلو، اشکنه، هویجپلو، کوفته هلو، کوفته سبزی و دمپختک خوشمزهها و غذاهای محلی معروف شیراز هستند.
آرامگاه حافظ، آرامگاه سعدی، آرامگاه شاهچراغ، باغ نارنجستان قوام، دروازه قرآن، حمام، مسجد و بازار وکیل و ارگ کریمخان از پرطرفدارترین جاذبههای گردشگری شیراز هستند. باغ عمارت شاپوری، مسجد نصیرالملک، سرای مشیر، باغ ارم، باغ دلگشا، باغ عفیفآباد، باغ جهاننما، عمارت کلاهفرنگی یا آرامگاه وکیل، خانهی زینتالملوک، مسجد جامع عتقیق یا مسجد آدینه، عمارت دیوانخانه، باغ هفتتنان، آرامگاه سیبویه، آرامگاه خواجوی کرمانی، لونا پارک، باغ پرندگان، باغ جنت و پارک کوهپایه از دیدنیهای شهر راز بهشمار میروند.
موزه موسیقی در خانه منطقینژاد، موزه پارس، موزه هنر معاصر فارس یا موزه هنر مشیکنفام در خانهی فروغالملک، موزه رادیو در طبقه دوم باغ دلگشا، موزه نظامی در باغ عفیفآباد، موزه شاهچراغ در بارگاه شاهچراغ، موزه مشاهیر در خانه زینتالملک معروف به مادام توسو، موزه لباسهای سنتی در خانه صالحی، موزه نارنجستان در باغ نارنجستان، موزه سنگ و گهر دریای نور، موزه تاریخ طبیعی و تکنولوژی، موزه سنگ باغ ارم و موزه خانهی صابر.
تختجمشید، پرسپولیس یا پارسه ۵۵ کیلومتر از مرکز شهر شیراز فاصله دارد.