عناصر کمیاب بدن

وجود عناصری مانند آهن، یُد، فلوراید، مس، روی، کروم، سِلِنیوم، منگنز و مولیبدن  برای حفظ سلامتی انسان بسیار ضروری است. این عناصر با عنوان میکرومینرال‌ها شناخته می‌شوند که در عملکرد آنزیم‌ها، هورمون‌ها و سلول‌های بدن نقش دارند. دریافت مقدار ناکافی عناصر کمیاب می‌تواند باعث ایجاد کمبود مواد مغذی در بدن شود. اگرچه نیاز به این عناصر، با مصرف غذاهای گروه‌های مختلف غذایی قابل رفع است.

آهن یکی از ترکیبات هموگلوبین در خون است. یکی از عملکردهای مهم آهن در بدن، انتقال اکسیژن از ریه‌ها به بخش‌های مختلف بدن است. آهن حاضر در ساختار میوگلوبین، باعث ذخیره‌سازی اکسیژن در سلول‌های عضلات می شود. آهن، بخش تشکیل‌دهنده بسیاری از آنزیم‌هاست و برای رشد، ترمیم، عملکرد سیستم ایمنی و ساخت DNA  ضروری است. برای دریافت میزان کافی این ماده ضروری، غذاهایی مانند گوشت، مرغ، ماهی، سویا، اسفناج، حبوبات و غلات غنی‌شده را در رژیم غذایی خود بگنجانید.

یُد برای تولید هورمون‌های T3 (تری یدوتیرونین) و T4 (تیروکسین) ضروری است. تولید ناکافی هورمون تیروئید می‌تواند منجر به بزرگ شدن غده تیروئید شود که گواتر خوانده می‌شود. در حالی که ناکافی بودن هورمون تیروئید در دوران بارداری می‌تواند آسیب‌های مغزی جبران‌ناپذیری برای جنین ایجاد کند، ولی می‌توانید با مصرف نمک یُددار، غذاهای دریایی، تخم‌مرغ و شیر، مقدار کافی یُد دریافت کنید. 

فلوراید به دلیل نقشی که در تشکیل استخوان‌ها و دندان‌ها دارد، به خوبی شناخته شده است و به صورت کلسیم فلوراید در بدن حضور دارد. فلوراید باعث سخت شدن مینای دندان، کاهش پوسیدگی دندان‌ها و مانع از کاهش تراکم استخوان‌ها می‌شود. علاوه بر اینکه منبع اصلی فلوراید، آب فلوئورینه است، در ماهی آب شور، چای و قهوه نیز فلوراید یافت می‌شود.

مس به دلیل داشتن عملکرد آنتی‌اکسیدانی از تخریب سلول‌ها جلوگیری می‌کند و به عنوان یکی از ترکیباتی که در بسیاری از آنزیم‌ها وجود دارد، به تولید انرژی از کربوهیدرات‌ها، پروتئین و چربی کمک می‌کند. مس برای تشکیل استخوان‌ها، بافت‌های  همبند و گلبول‌های قرمز خون ضروری است. این ماده در بسیاری از غذاها مانند سیرابی و شیردان، صدف، شکلات، حبوبات و غلات کامل یافت می‌شود.

روی علاوه بر نقشی که در تشکیل آنزیم‌ها دارد، در تقویت عملکرد سیستم ایمنی، کمک به لخته شدن خون و داشتن حس چشایی و بویایی، حفظ سلامتی پوست و رشد طبیعی بدن موثر است. می‌توانید با خوردن تخم‌مرغ، غذاهای دریایی، گوشت قرمز، غلات غنی‌شده و غلات کامل، روی به میزان کافی دریافت کنید.

کروم یکی از عناصر کمیابی است که برای حفظ عملکرد طبیعی انسولین (هورمونی که میزان قند خون را کنترل می‌کند) در بدن ضروری است. به علاوه این ماده برای سوخت و ساز کربوهیدرات، پروتئین و چربی در بدن لازم است. برخی از منابع مهم کروم عبارتند از: جگر، گوشت فرآوری شده، مخمر آبجو، غلات کامل، پنیر و آجیل.

سِلِنیوم به همراه ویتامین E به عنوان آنتی‌اکسیدان برای جلوگیری از تخریب سلول‌ها عمل می‌کند، می‌تواند از برخی سرطان‌ها پیشگیری کند؛ به علاوه برای عملکرد طبیعی غده تیروئید نیز ضروری است. گوشت، غذاهای دریایی، آجیل و غلات، منابع غنی از سِلِنیوم می‌باشند.

منگنز نه تنها به تشکیل آنزیم‌ها کمک می‌کند، بلکه برای فعال کردن آنها نیز ضروری است. این ماده، به عنوان آنتی‌اکسیدان عمل می‌کند و با افزایش  ساخت کلاژن،  به رشد استخوان‌ها و بهبود زخم‌ها کمک می‌کند.  آناناس، آجیل، غلات کامل و حبوبات، منابع غنی از منگنز هستند. مولیبدِن نیز همانند منگنز، به فعال شدن برخی آنزیم‌ها و عملکرد طبیعی سلول‌ها کمک می‌کند. شیر، حبوبات، نان کامل و آجیل، منابع غذایی حاوی مولیبدِن می‌باشند.

مطالب مرتبط