مرکز ملی آمار ایران محصولات
نویسنده : رضا قربانی | زمان انتشار : 14 خرداد 1400 ساعت 11:43
با توجه به اهمیت آمار در سیاست‌‌گذاری و برنامه‌ریزی‌ها، همواره موضوع کیفیت آمارهای ارائه شده، دغدغه‌ی اصلی استفاده‌کنندگان و به تبع آن‌ها تولیدکنندگان آمار بوده است. تصمیم‌ها و سیاست‌های اخذ شده بر پایه آمار غلط و ناصحیح، گاه موجب چنان خسارت‌هایی می‌شوند که از ابتدا نبود آن آمار شاید اثرات زیان‌بار کمتری می‌داشت. مسئولان ارشد کشور جمهوری اسلامی ایران نیز همواره بر اهمیت وجود آمارهای صحیح و دقیق و با کیفیت تاکید کرده‌اند.
امروزه و به‌ویژه با در نظر گرفتن دگرگونی سریع ابزارها و رشد چشمگیر فناوری در زمینه تولید و انتشار آمار موضوع تضمین و افزایش کیفیت آمار تولید و منتشر شده از اهمیت دوچندانی نیز برخوردار شده است تا جایی که در مدل‌ها و الگوهای استاندارد و نوین معرفی شده توسط سازمان‌های مرجع و بین المللی آمار رسمی برای نظام‌های مدرن آماری، مدیریت کیفیت آمارها از بنیادی‌ترین فازها و اقداماتی است که باید طراحی و اجرا شود. در همین راستا مرکز آمار ایران موضوع کیفیت آمارها را مورد توجه و تاکید قرار داده است. هرچند این مرکز به عنوان یک سازمان ملی حرفه‌ای در تولید آمار و نیز یگانه مرجع نظام آماری ایران، با آگاهی کامل به مسئولیت خطیر خویش همواره در زمینه حفظ و افزایش کیفیت آمارهای تولید و ارائه شده در نظام آماری کشور، حساس و کوشا بوده است.
از سوی دیگر مرکز آمار ایران که در چشم انداز خود در افق 1404 افزایش اعتماد عموم مردم و متخصصان را هدف‌گذاری کرده، توجه به کیفیت آمارها و افزایش قابلیت اعتماد و باورمندی عمومی به آمارها را از مهم‌ترین عوامل حصول این مهم می‌داند. مجموعه حاضر که به عنوان اولین چارچوب یکپارچه کیفیت برای مدیریت کیفیت آمارهای مرکز به شمار می‌رود با درنظر گرفتن ظرفیت‌ها و شرایط نظام آماری کشور و نیز با توجه به استانداردهای بین‌المللی و بر اساس چارچوب پیشنهادی کمیسیون آماری سازمان ملل (United Nations Statistical Commision) تهیه شده است.
تنظيم سياست‌های اقتصادی - اجتماعی، بهره‌گيری از اطلاعات و آمار در برنامه‌ريزی‌های ملی و منطقه‌ای اقتصاد كشور به ويژه ارزيابی دقيق و علمی برنامه‌های انجام شده از نقطه نظر نيل به اهداف اساسی، تنها به كمك آمارهايی دقيق، جامع و گويا امكان‌پذير است. علاوه بر اين، استفاده از آمار و اطلاعات گردآوری شده از سرشماری‌ها و طرح‌های مختلف آماری زمانی ميسر است كه داده‌ها با بهره‌مندی از سيستمی منظم و منطقی طبقه‌بندی شوند. به همين منظور طبقه‌بندی‌های آماری به عنوان چارچوبی استاندارد و مقايسه‌پذير برای معرفی منظم جريان‌های اقتصادی به كار می‌رود و از ديرباز مورد توجه جوامع و سازمان‌های بين‌المللی بوده و برای پديده‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی طبقه‌بندی‌های مشخصی را تهيه و استفاده از آن‌ها را به كشورهای عضو توصيه نموده‌اند. درعين حال چون شرايط فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سياسی كشورها يكسان نيست، سازمان‌های بين‌المللی اين اختيار را به كشورها داده‌اند كه با توجه به شرايط موجود با حفظ چارچوب اصلی، تغييرات لازم را در طبقه‌بندی‌ها اعمال كنند و در سطح ملی طبقه‌بندی يكسانی به كار برند.
در بند «و» از ماده 3 قانون تأسيس مركز آمار ايران، «تهيه تعاريف، تعيين مفاهيم، معيارها و طبقه‌بندی‌های آماری» به عهده اين مركز گذاشته شده و ماده 8 همان قانون؛ وزارتخانه‌ها، مؤسسات دولتی و شركت‌های وابسته به دولت را ملزم به تبعيت از تعاريف و مفاهيم، روش‌ها، معيارها و طبقه‌بندی‌های مركز آمار ايران نموده است. به همین منظور مرکز آمار ایران تدوین و بازنگری طبقه‌بندی های آماری را در دستور کار خود قرار داده و هر ساله با مشارکت صاحبنظران و کارشناسان موضوعی مرتبط این هدف را دنبال می کند.