امروزه یكی از مقوله های مهمی كه در سلامت اخلاقی و جسمی خانواده تأثیر بسزایی دارد ورزش است.خانواده ها و زنانی كه به این امر به طور جدی می پردازند همیشه از سلامت فكر و جسم برخوردارند.در یك خانواده وقتی مادر از نشاط لازم برخوردار باشد و بتواند پلكان موفقیت را بالا برود، فرزندان با امید بیشتری تلاش خواهند كرد.
در ادامه سلسله گفت وگو هایی كه با زنان موفق كشورمان انجام داده ایم این بار به سراغ یك زن ورزشكار و كسی كه شاگردان زیادی را در سراسر كشور در زمینه مربیگری ورزش ایروبیك تربیت كرده است رفته ایم .
فهیمه مسعودی ۵۳ ساله متولد شهر بیجار و فارغ التحصیل رشته حسابداری صنعتی است. او از دوران كودكی به ورزش علاقه مند بوده و با پشتكار فراوان ورزش قهرمانی را از دوومیدانی آغاز كرده و در نخستین دوره مسابقات قهرمانی كشور در دو صحرانوردی مقام دوم را از آن خود كرده است.در كارنامه ورزشی او مقام اول كشوری در مسابقات آمادگی جسمانی بانوان است. او پس از این موفقیت ها وارد عرصه مربیگری شده و پس از فراگیری دوره های آموزشی به مدت ۲۰ سال در بخش آموزش ورزش كشور فعالیت كرده و تاكنون بیش از دو هزار مربی را در سراسر استان ها و شهرهای كشور در رشته ورزشی ایروبیك تربیت كرده است.او علاوه بر مربیگری ایروبیك در هاكی سالنی و نجات غریق مربیگری می كند.وی در سه رشته ایروبیك، كار با سكویا استپ و كار ویوكیكبا كسینگ مربی تربیت كرده است.
● ایروبیك به چه معناست و این ورزش چه اثرات مثبتی بر روحیه و بدن انسان دارد؟
ایروبیك به معنی هوازی است یعنی ورزشی كه در آن دچار كمبود اكسیژن نمی شویم. این ورزش باعث بالارفتن استقامت قلبی و عروقی می شود و استقامت عمومی بدن را توسعه می دهد.به طور كل ایروبیك از دسته ورزش های طولانی است كه شدت آن كم است مانند راه رفتن، دوچرخه سواری، شنا كردن و كوهنوردی.در این ورزش هوازی كه مدت آن طولانی و شدت آن كم است هیچ گاه دچار كمبود اكسیژن نمی شویم.در حالی كه ورزش های غیر هوازی مدت شان كوتاهتر ولی دارای شدت زیادی هستند و معمولاً زمان آن زیر یك دقیقه است مثل وزنه برداری، دو سرعتی و یا شنای سرعتی.در این ورزش ها كه شدت آنان بالا است تقریباً ۸۵ درصد یا ۹۵ درصد انرژی مصرف می شود و باید مابین آن استراحت كرد.
● ایروبیك چه ویژگی های مثبتی نسبت به ورزش های دیگر دارد؟
در كشورمان وقتی درباره ایروبیك صحبت می كنیم اكثراً تصور می كنند كه ایروبیك یك ورزش انفرادی مثل دویدن و شنا كردن است ولی ایروبیك یك ورزش گروهی است كه در سالنی كار هوازی انجام می دهند به طوری كه باعث توسعه بیشترین فاكتورهای آمادگی جسمانی در انسان می شود مثل قدرت، استقامت، انعطاف پذیری، هماهنگی، چابكی، تعادل، توازن، عكس العمل و غیره.ایروبیك باعث می شود كه این فاكتورها دربدن انسان زیاد شود و شخصی كه درصد بالایی از این فاكتورها را برخوردار باشد می توانیم بگوییم از آمادگی جسمانی مطلوبی برخوردار است.وقتی این ورزش را به صورت گروهی انجام می دهیم به غیر از افزایش این فاكتورها از افسردگی نیز جلوگیری می شود و باعث ترشح هورمون آندرو فین كه هورمونی نشات آور در مغز است می شود. در این ورزش حضور ذهن تقویت می شود یعنی در اصل، حافظه را ورزش می دهیم و از افسردگی جلوگیری می كند و باعث می شود تا روحیه خیلی خوبی بعد از انجام این ورزش پیدا كنیم.معمولاً این ورزش نیم ساعت تا ۴۵ دقیقه طول می كشد.ورزش ایروبیك برای همه گروه های سنی از جمله سالمندان، كودكان و حتی زنان باردار مناسب است.علت این كه می گویند این ورزش حافظه را تقویت می كند به خاطر این است كه ایروبیك از یك سری حركات تركیبی تشكیل شده كه با موزیك همراه است و كسانی كه در این كلاس ها شركت می كنند به خاطر این كه این حركات را می بایست در ذهن خود بسپارند ناخود آگاه فكرشان مشغول حفظ این حركات می شود و از آن حالت افسردگی و ناراحتی های روحی به اجبار هم كه شده حداقل برای ۴۵ دقیقه تا یك ساعت خارج می شوید.
●چه نوع تغذیه ای و یا چه میزان كالری در زمان انجام این ورزش و یا پس از آن مناسب است؟
همان شعار كم بخور همیشه بخور در روز هایی كه به این ورزش می پردازیم بسیار مناسب است.اگر هر كس بداند كه هر نوع غذا و یا میوه چه میزان كالری دارد و با ورزش چندكالری از دست می دهد برقراری تناسب بین این دو مقوله باعث می شود وزن در حد متعادل باقی بماند و سوخت و ساز بدن با میزان كالری هماهنگ باشد.
این ورزش در چه سالی و توسط چه كسی ابداع و از چه سالی مردم در ایران با این ورزش آشنا شدند؟
در سال ۱۹۶۹ میلادی شخصی به نام Jacki sorehsoh در آمریكا این ورزش را ابداع كرد.او عقیده داشت این ورزش هوازی بهترین روش برای دستیابی به آمادگی جسمانی مطلوب است.
ایروبیك به سه گروه تقسیم می شود ایروبیك باشدت بالا High impact، ایروبیك با شدت پایین Low impact، ایروبیك باشدت متوسط plyametrics. كلمه impact یعنی تماس پا بازمین. در اینجا لازم است عنوان كنم كه ایروبیك باشدت بالا رد شده و معمولاً در جایی این روش كار نمی شود و چون كلاس ها به صورت عمومی است بهتر است از این روش استفاده نشود.روشهای دوم و سوم همیشه مورد پسند بوده است.كلمه Low یعنی اینكه یك پا روی زمین تماس دارد و پرش ندارد و حركات پایه است.در روش سوم همین حركات باقدرت بیشتر انجام می شود.در زمینه قدرت یادآوری این نكته ضروری است كه امروزه در همه دنیا قدرت را در ورزش در درجه اول می دانند چرا كه ثابت شده ورزش های قدرتی در سن های بالا از پوكی استخوان بخصوص در سالمندان جلوگیری می كند.در كشور ایران از سالیان قدیم مردم ورزش ایروبیك را انجام می دادند ولی به صورت تركیبی و همراه با موزیك نبود بلكه به صورت انفرادی مانند پیاده روی و ورزش های سبك دیگر بود.من به مدت ۱۵ سال ایروبیك را به صورت علمی و همراه با موزیك و حركات تركیبی به مربیان زیادی آموزش داده ام و در همه استانها مربیان خوبی در این زمینه تربیت كرده ام به طوری كه امروزه ایروبیك ما از كشورهای دیگر هیچ چیز كم ندارد و ما با آنها در این زمینه برابری می كنیم.
●برای موفقیت در این ورزش چند روز و چند ساعت باید تمرین كرد؟
اگر كسی بخواهد در این ورزش نتیجه بگیرد باید به مدت ۸ هفته و در هر هفته ۳ الی ۵ جلسه به مدت یك ساعت ایرو بیك كار كند تا اثرات جسمانی و روانی مطلوب آن را مشاهده كند. یكی از این اثرات مطلوب افزایش تحمل انسان است به طوری كه دیگر در كارهای روزانه خسته نمی شود و نفس كم نمی آورد.سایز اندامش تغییر می كند و با كاهش وزن مطلوب احساس شادابی و قدرت بدنی زیادی می كند.
●مشكلی كه بسیاری از جمله زنان ما با آن روبرو هستند نبودن یك روش مناسب برای كاهش وزن است. به نظر شما كه یك مربی ورزش ایروبیك هستید این ورزش چه تأثیری می تواند در كاهش وزن مطلوب داشته باشد؟
ورزش ایروبیك بهترین روش برای كاهش وزن و تناسب سایز است زیرا در این ورزش تمام عضلات به كار گرفته می شود و بسیار مطمئن تر و بهتر از رژیم غذایی است.ثابت شده است كه با رژیم غذایی به مدت طولانی چربیها كوچك تر می شوند و پس از رهایی رژیم، دوباره چربیها بزرگ می شوند ولی با ورزش ایروبیك چربیها كم كم از بین می رود و بدن روی فرم قرار می گیرد و به هیچ گونه عوارضی دچار نمی شود.
● چه گروه های سنی می توانند ورزش ایروبیك را انجام دهند و آیا در این ورزش محدودیت سنی نیز وجود دارد؟
در ورزش ایروبیك هیچ محدودیت سنی وجود ندارد و از كودكان گرفته تا سالمندان و حتی زنان باردار با مشورت و اجازه پزشك می توانند این ورزش را انجام دهند.زنان باردار باید با شرایط خاص مثل مكان مناسبی كه هوای مناسبی داشته باشد با حركات سبك و كششی و قدرتی این ورزش را تازمان وضع حمل نیز انجام دهند.
● به نظر شما كه مربی ورزش هستید چرا زنان ما برای كم كردن وزن به جای ورزش از رژیم های غذایی نادرست استفاده می كنند؟
متأسفانه امروزه لاغر شدن به صورت چشم و هم چشمی بین زنان و دختران ما در آمده و آنها دوست دارند سریع لاغر شوند و به این خاطر از رژیم های غلط استفاده می كنند.من در سر كلاس های ورزشی افرادی را دیده ام كه حتی صبحانه نمی خورند و زمان ورزش به خاطر فعالیت زیاد دچار افت فشار می شوند.به نظر من اگر تغذیه درست و مناسب نداشته باشیم نمی توانیم به خوبی ورزش كنیم.باید همیشه مراقب تغذیه مان باشیم و از غذاهای حاضری كه مطمئن و سالم نیستند استفاده نكنیم زیرا وقتی پا به سن بگذاریم عدم تغذیه مناسب و متعاقب آن عدم ورزش صحیح باعث ضعف عضلانی خواهد شد.
● زنان باردار چگونه می توانند ورزش ایروبیك را انجام دهند؟
زنان باردار با مشورت پزشك می توانند این ورزش را انجام دهند بخصوص كسانی كه قبل از دوران بارداری ورزش ایروبیك انجام داده اند. در این دوران نیز به راحتی می توانند آن را انجام دهند به شرطی كه نكات ایمنی مربوط به دوران بارداری را رعایت كنند مثل عدم جهش و پرش، عدم چرخشی كه شدت آن بالاست.بلكه می توانند حركات پایه ای ایروبیك مثل راه رفتن، در جا زدن و حركات كششی و حركاتی كه در كلاس های آموزشی ارائه می شود انجام دهند.سالنی كه در آن این ورزش انجام می شود باید از هوای مناسبی برخوردار باشد.زنان باردار می توانند زیر نظر مربی مخصوص از دستگاه های بدنسازی استفاده كرده و كارهای قدرتی انجام بدهند.اگر این اصول را رعایت كنند این ورزش باعث خواهد شد افسردگی كه بسیاری از زنان پس از بارداری به آن مبتلا می شوند از بین رفته و وضع حمل راحتی داشته باشند.
● به نظر شما برای توسعه و فراگیر شدن ورزش ایروبیك چه اقداماتی باید صورت گیرد؟
به نظر من باید كلاس های آموزشی و بازآموزی را افزایش داد تا با علم ورزش در این زمینه آشنا شوند. كلاس های آموزش ایروبیك باید در سال چند بار بازرسی شود.متأسفانه اخیراً در بعضی از این كلاس ها به جای ایروبیك اقدام به حركات موزون و كارهای ریتمیك می كنند و به جای ورزش یك موزیك عربی می گذارند و هم وقت كلاس را بیهوده تلف می كنند و هم وجه خوب این ورزش را خراب می كنند.من فكر می كنم علت آن هم به پایین بودن فرهنگ ورزش ما باز می گردد.اگر ما این ورزش را به صورت علمی در كلاس ها جابیندازیم و كلاس های آموزشی متعدد بر پا كنیم مطمئناً در توسعه این ورزش موفق خواهیم بود.باید فرهنگ سازی كنیم تا وقتی كه زن سالخورده ای وارد این كلاس ها می شود و یا قصد انجام حركات ایروبیك را در پارك دارد بتواند قبل از آن نرمش های مخصوص به این ورزش را انجام بدهد. مربیان ما باید آموزشهای لازم و تخصصی را فرابگیرند و دقت كافی را در گرم كردن بدن ورزشكاران و یا سرد كردن علمی بدن آنها داشته باشند زیرا وقتی این كارها علمی صورت نگیرد بدن بلافاصله آسیب می بیند.مربیان ما با اخلاق خوب در جذب مردم به ورزش و سلامت جامعه نقش مهمی را دارند.